LÀM SAO ĐỂ LỰA CHỌN NGHỀ PHÙ HỢP – TƯ VẤN HƯỚNG NGHIỆP ĐÓNG VAI TRÒ NHƯ THẾ NÀO?
Dựa trên thực trạng với tỉ lệ 50% học sinh đăng ký nhập học, trước và trong khi phỏng vấn (theo kinh nghiệm của cá nhân mình) không trả lời được 2 câu hỏi quan trọng sau đây:
- Tại sao bạn lựa chọn nghề này?
- Nghề này có những công việc cơ bản nào?
Chỉ với 2 câu hỏi tuy đơn giản nhưng quan trọng này mà nhiều bạn bị trượt phỏng vấn tới 3-4 lần, mất cơ hội có được những hợp đồng tốt.
Vậy lý do là gì?
Lý do chính là: Học sinh lựa chọn nghề theo cảm xúc cá nhân “em nghe thấy, em nghĩ vậy” hoặc theo số đông, theo xu hướng “bạn em, mọi người chọn nghề này, em cũng chọn theo”; hoặc “Nghề này kiếm được nhiều tiền, lương cao, tiền típ nhiều”… Trong khi nhiều bạn còn không hiểu rõ, nói được đúng tên ngành, nghề mình lựa chọn !?
Theo thống kê của Nhà Devis, có trên 50% học sinh lựa chọn nghề Nhà hàng, khách sạn. Các bạn thường gọi chung là nghề “Nhà hàng khách sạn”, trong khi đây là hai nghề hoàn toàn khác nhau; 20% chọn nghề bếp; 30% còn lại là các nghề khác.
CÓ THỂ BẠN CHƯA BIẾT!
Nghề Chuyên viên nhà hàng:
Bản chất chính là “bồi bàn, phục vụ”. Nghề này rất vất vả do phải đi bộ, chạy bộ nhiều, phải bưng bê nhiều, và đĩa của Tây nặng và to. Nếu thể trạng bạn thấp bé, chỉ nặng 45kg, cao 1,50 -1,55m liệu rằng bạn có đủ sức khoẻ để một ngày làm 10-12 tiếng trong nhiều năm? Nghề này theo đánh thống kê của Bộ lao động liên bang Đức thuộc nhóm "nghề bất ổn định nhất"
Nghề Chuyên viên khách sạn:
Nhiều bạn nghĩ rằng sẽ được ăn mặc lịch sự, mặc đẹp ra làm ở bộ phận lễ tân, khánh tiết, tư vấn cho khách. Tuy nhiên các bạn nhầm, để được làm tại các vị trí đó, các bạn cần tiếng Anh giỏi, tiếng Đức giỏi và phải có trình độ tiếng Đức C1 trở lên. Với vốn tiếng Đức B1 bập bẹ, tiếng Anh không biết thì xin thưa, các bạn đừng mơ, các bạn chỉ được đi “dọn phòng hoặc làm những công việc lặt vặt.
Nghề Điều dưỡng
Nhiều bạn chọn nghề Điều dưỡng đơn giản vì các bạn nghĩ điều dưỡng “lương cao, tiền nhiều”. Nhưng các bạn quên 3 vấn đề mấu chốt cơ bản, để học được nghề điều dưỡng bạn cần đáp ứng tiêu chí sau:
- Cần có thể trạng tốt, khoẻ. Nhiều bạn cân nặng chỉ 45kg, cao 1,50-1,55m nhưng nhất quyết đi nghề điều dưỡng trong khi Tây nặng trung bình khoảng 80kg. Liệu bạn có vác nổi cái đùi họ không?
- Cần có tiếng Đức tốt. Ngoài phải học B2 các bạn phải học tiếng Đức chuyên ngành. Có tới 40-50% học sinh bỏ học vì không theo được do tiếng kém, vỡ mộng khi đi làm bị áp lực về thời gian, tâm lý, phải tiếp xúc với những bệnh nhân tâm sinh lý thất thường, phải dọn, đổ đồ dơ, chất thải của họ, tắm, thay đồ cho họ trong khi ở VN có lẽ nhiều bạn không biết cái chổi lau nhà là gì, không mấy khi giặt quần áo, dọn nhà.
Trong số những nghề nước Đức cần nhân lực, có rất nhiều nghề thuộc nhóm kỹ thuật như: cơ khí, cắt gọt kim loại, điện, cơ điện tử, cơ khí, điện công nghiệp, điều khiển thiết bị… Những nghề này lương khá cao, được đào tạo bài bản (cũng là thế mạnh của Đức), ít phải làm ca kíp, nghỉ lễ, có cơ hội thăng tiến, học lên cao nhưng chưa tới 15% lựa chọn bởi các bạn luôn nghĩ là “khó học”, các bạn chỉ muốn học nghề gì mà ít phải động não, dễ học, không yêu cầu tiếng cao.
Nhiều bạn cứ khăng khăng đòi học nghề “sửa chữa ô tô”, trong khi Đức không có nghề này mà chỉ có nghề “Cơ khí ô tô”. Sửa ô tô bên Đức là thay thế, thay cả cụm, cả mảng chứ không thay linh kiện, thay từng bộ phận như ở VN. Bên cạnh đó nhu cầu đào tạo nghề “cơ khi ô tô của Đức” đã giảm xuống tới 70% so với cách đây 2 năm do EU đang chuyển mạnh cơ cấu xe xăng, dầu, gas sang động cơ điện. Nhiều bạn không theo được bởi nghề này yêu cầu cao về tiếng, tư duy khoa học tốt, cần khá về toán và lý.
ĐÁNH GIÁ KHẢ NĂNG BẢN THÂN VÀ NGHỀ LỰA CHỌN
Trước khi chọn nghề mình yêu thích, các bạn cần khách quan nhìn nhận khả năng bản thân để đánh giá và trả lời được những câu hỏi sau:
- Điểm mạnh, điểm yếu của bản thân? Khả năng thích nghi và kỹ năng của mình có phù hợp với nghề đó hay không? Trình độ, sức khoẻ có phù hợp hay không?
- Cần tìm hiểu, nghiên cứu trước các nghành, nghề mình quan tâm. Qua đó học sinh và phụ huynh sẽ biết được “bản chất” và yêu cầu của nghề đó như thế nào, xem thử con mình có đáp ứng được các điều kiện, yêu cầu đó hay ko và có thực sự thích, có khả năng học, làm công việc đó không?
- Cần lựa chọn những ngành nghề có tiềm năng phát triển, có thể làm lâu dài đến khi đứng tuổi, ổn định, phù hợp với sức khoẻ và thể trạng.
VẬY, GIAI ĐOẠN PHÙ HỢP ĐỂ LỰA CHỌN NGHỀ LÀ KHI NÀO?
Khi bạn bắt đầu học tiếng Đức, bạn chưa cần chọn nghề vội, bởi bạn chưa học tiếng, chưa biết trình độ mình ra sao, có khả năng tiếp thu ngoại ngữ tốt hay không? Do đó, bạn hãy cứ thong thả học hết A2 rồi hãy quyết định, vì khi đó bạn đã biết trình độ, năng lực tiếng Đức thực thụ của bạn ra sao. Cũng trong thời gian này, các bạn nên dành thời gian nghiên cứu, đọc, tìm hiểu những ngành nghề đào tạo tại Đức qua đó đưa ra lựa chọn phù hợp, vì mỗi 1 thời điểm, suy nghĩ của bạn sẽ lại thay đổi.
Đến giai đoạn này, bạn hãy tự hỏi và trả lời 3 câu hỏi sau rồi đưa ra quyết định:
- Tôi quan tâm tới điều gì vào thời điểm này?
- Điều đó có tác động, liên quan gì đến tôi không?
- Làm sao tôi có được nó?
Bạn hãy nhớ: Đừng đi theo đám đông, theo trào lưu, cũng đừng lựa chọn theo cảm xúc. Hãy động não và suy nghĩ, nhìn nhận và đánh giá năng lực bản thân 1 cách trung thực và khách quan! Thay vì thời gian để lướt FB, Tiktok, xem phim, bạn nên dành thời gian để đọc, tìm hiểu và hãy tập trung học tiếng Đức thật tốt bởi tiếng Đức là “Chìa khoá”, không có chìa khoá thì tất cả cánh cửa sẽ đều đóng lại.